Su, organizmanın işlevini sürdürebilmesi için temel ihtiyaçlarından biri. Vücudumuzun yüzde 60'tan fazlası su. Gerek terleme, gerek böbrekler, gerekse nefes alıp-verme işlevi aracılığıyla vücuttan atılan suyun su içerek geri alınması sağlığımız açısından çok önemli. Aksi durumda susuz kalan organizmada aksaklıklar söz konusu olabiliyor.
Normalde vücudun su kaybı kilonun yüzde 0.2'si kadar olmalı. Örneğin 55 kg ağırlığındaki bir kadının günlük su kaybı, 110 gram olmalıdır. Ancak su kaybı yüzde 0.5 olunca susuzluk ortaya çıkıyor.
Bol bol su için Yaz aylarında bol su içmek gerekiyor. Çünkü diğer mevsimlere oranla bu aylarda daha çok terleyerek daha çok sıvı kaybediyoruz. Üstelik sıcak hava vücutta aşırı ısınmaya yol açıyor. Bu durumda vücuttaki su, ciltteki gözenekler vasıtasıyla dışarı çıkınca (terleyince), vücudun iç ve dış ısısı dengeleniyor ve sıcak havaya daha kolay uyum sağlayabiliyoruz. Ancak az su içiyorsanız sağlığınız tehlikede demektir. Bu durumda terleme mekanizması görevini yeterince sürdüremez.
Aşırı su zararlı mı? Su içmek yararlı. Ama bunun da bir sınırı var. Eğer günde 3 litreden fazla su içiyorsanız, tokluk ve aşırı şişkinlik söz konusu olabiliyor. Bu da sağlığınız için gerekli temel maddelerin (makarna, sebze ve balık gibi) alımını engelleyebiliyor. Ayrıca aşırı suya tepki veren hücreler minerallerin böbrekler ve ter yoluyla atılımını hızlandırıp böbreklerin yorulmasına ve mineral eksikliğine yol açıyor. Hele bir de az tuzlu bir diyet uygulanıyorsa bacaklarda kramp ve yorgunluk gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor.
Değişik sıvılar alın Normal bir beslenme programı ile vücudumuz günde yaklaşık bir litre su alıyor. İdeali ise günde yaklaşık 2.5 litre sudur. Evet, başlıca içeceğimiz su ama sağlığımız için diğer içeceklere de gün içersinde yer vermeliyiz.Çünkü organizmanın sudan başka sıvılara da ihtiyacı var.Ancak her içeceğin bir saati var.Organizmanın gün içersindeki taleplerine en iyi yanıtı verebilecek içeceği içmek kadar ne zaman içmek gerektiğini de bilmekte yarar var.Kısaca susadıkça içmek yeterli değil. Doğru zamanda doğru içeceği seçmek önemli.
SAAT 08.00
Uyanınca 1 bardak ılık su için.
Neden? Organizma gece boyunca toksin ve artık maddeler üretiyor. Bu maddelerin vücuttan atılımını kolaylaştırmak ve vücudun ısı mekanizmasını gün boyunca dengelemek için sabahın erken saatlerinde sıvı almak çok yararlı.
Ne içmelisiniz? Oda ısısında bekletilmiş 1 bardak su içmek böbrek ve bağırsakların işlevini artırarak vücudu toksin ve artıklardan temizliyor. Cilde pürüzsüz bir görünüm kazandırıyor. Dilerseniz su yerine idrar söktürücü ve toksin atıcı özellikler içeren bitkisel çaylar da içebilirsiniz.
Öneri: Kilo probleminiz varsa içtiğiniz ılık suya birkaç damla limon suyu veya greyfurt suyu damlatıp karıştırın. Bitkisel çay hazırlamak için; 2 çay kaşığı ufalanmış ahududu yapraklarını 1 çay fincanı kaynar suda 15 dakika bekletip süzün. Çayı ılık için. Bir diğer alternatif için; 20 gr radika yaprağı, 10 gr kayınağacı yaprağı ve 10 gr atkuyruğu yaprağını ufalayarak 1 fincan kaynar suda 10 dakika bekletin ve süzün. Ilık olarak için.
Kahvaltıda 1 fincan kahve için.
Neden? Günün ilk öğününde yani kahvaltıda enerji veren bir içeceği tercih edin. Gün ortasına kadar sizi formda tutmalı, zihni uyarmalı ve konsantrasyonu artırmalı.
Ne içmelisiniz? Kahve sinir sistemini uyaran maddeler içeriyor. Bu maddeler ani enerji verip, zihni açıyor ve konsantrasyonu artırıyor. Ayrıca metabolizmayı hızlandırıyor.
Öneri: Kahve içmeyi seviyorsanız, susuzluğu gideren serinletici bir içeceğe ne dersiniz? Bunun için yoğun bir kahve hazırlayın. 1 tatlı kaşığı tozşekerle tatlandırıp soğumaya bırakın. Birkaç taze nane yaprağı, 1 diş karanfil ve birkaç parça buz ilave edin. Buzdolabında 5 dakika bekletip için. Sıra dışı bir alternatif için; kahve fincanının dibine biraz kakao serpin. Üzerine 1 tatlı kaşığı espresso kahve ilave edin. Sıcak süt döküp kahve eriyinceye kadar karıştırın. Yarım tatlı kaşığı damla çikolata ile süsleyip için.
SAAT 10.30
Ara öğünde 1 bardak taze meyve suyu için.
Neden? Sabahları saat 10:00 ile 11:00 arasında vücudun su rezervi azalıyor. Kan şekeri düşüyor. Oganizmada yorgunluk ve konsantrasyon azalması baş gösteriyor. Bu aşamada deyim yerindeyse vücudun yeniden şarj edilmesi gerekiyor. Organizmayı yeniden tazeleyerek güçlendirecek besleyici bir meyvenin suyu yararlı olur.
Ne içmelisiniz? Meyve suyu özellikle sıcak havalarda terle kaybedilen vitamin ve mineral tuzlarının geri alımını sağlıyor. Ayrıca meyvede bulunan şeker sayesinde enerji ile tansiyon iniş ve çıkışları söz konusu olmuyor. Portakal, greyfurt, vişne, kayısı suyu, muzlu süt veya çilekli süt içebilirsiniz.
Öneri: Eğer kuvvetli bir kahvaltı yapmadıysanız ya da öğle öğününü atıştırma ile geçirdiyseniz meyve suyuna protein ve bol kalsiyum içeren yoğurt veya süt ilave edin. Alternatif olarak toksin atıcı ve antioksidan özellikli bir içecek hazırlayabilirsiniz. Yarım yeşil biber, 1 kereviz sapı ve kabukları soyulmuş 1 domatesi robotta ezin. Birkaç buz parçası ekleyin.
SAAT 12:00
Güneşten koruyucu bir içecek için.
Neden? Hem öğle öğününe tok başlamak, hem terleyerek kaybettiğiniz mineralleri geri almak, hem de cildinizi güneşin zararlı etkilerinden korumak için betakaroten, C ve B vitaminleri ile mineraller içeren bir meyve suyuna ihtiyacınız var.
Ne içmelisiniz? Taze domates suyunda tüm bu özellikler mevcut. Domates, mineral özellikle de potasyum kaynağı. Ayrıca serbest radikallere karşı savaşan likopen maddesi içeriyor. Ancak organizmanın likopeni özümsemesi için domates suyuna 1-2 damla zeytinyağı ilave etmenizde yarar var.
Öneri: Domates suyunu diğer sebzelerle de zenginleştirebilirsiniz. Demir ve C vitamini kaynağı olan ıspanağı ekleyerek varsa tansiyon sorununuzu da çözümleyebilirsiniz. 150 gr ıspanak, yarım bardak su ve 1 avuç fesleğen yaprağını robotta ezin. Bir tutam tuz, karabiber ve 1 damla tabasco sosu ilave edip karıştırın ve domates suyuna ekleyin. Daha güzel bronzlaşmak, bronzluğu korumak ve cilt problemlerinizi çözümlemek için domates-havuç suyu karışımı da bir diğer alternatif olabilir.
SAAT 14:00
Yemekten sonra hazmı kolaylaştıran bir içeceği seçin.
Neden? Sıcak havalarda hazımsızlık sorunları çok yaygın bu nedenle hafif yemekler yenmeli. Öğle öğününde az yeseniz bile aşırı sıcak havaların etkisiyle hazımsızlık probleminden yakınabilirsiniz. Bu durumda mide salgısını artırarak hazmı kolaylaştıran bir içecek içmenizde yarar var.
Ne içmelisiniz? 1 fincan çay için. Çay, hem hazmı kolaylaştırıyor, hem de içeriğindeki tein maddesi nedeniyle genelde bu saatlerde baş gösteren uyku halini engelleyerek canlılık veriyor.
Öneri: Eğer birkaç kilo fazlanız varsa siyah çay yerine yeşil çayı tercih edin. Yeşil çay öğle öğününde aldığınız kiloları eritip vücudun yağ alımını yavaşlatıyor. Sıcakta soğuk içecekler içmeyi tercih ediyorsanız soğuk çayı tercih edin. Bunun için 4 poşet yeşil çayı 2 fincan kaynar suda 5 dakika bekletip çıkarın. 2 çay kaşığı bal, 1 fincan limon suyu ve 4-5 buz parçası ilave edin. Karıştırıp, buzdolabında yarım saat bekletip için.
SAAT 17:00
İkindi için besleyici bir meyve suyunu tercih edin.
Neden? Öğle öğününü bir küçük tost ya da hafif bir salata ile mi geçirdiniz? Günün bu saatlerinde hafif bir yorgunluk belirtisi ve konsantrasyon azalması söz konusu olabilir. O halde vücudunuzu canlandıran ve besleyen hafif bir içeceğe ihtiyacınız var demektir.
Ne içmelisiniz? Şeker, vitamin ve mineral içeren olgun bir mevsim meyvesi ile hazırlanmış bir meyve suyunu tercih edebilirsiniz. Şeftali, kayısı, vişne, karpuz-kavun, ahududu gibi meyvelerle hazırlanmış meyve suyuna protein ve kalsiyum içerikli bir kahve fincanı süt ilave edin. Böylece akşam öğününe tok olarak başlayabilirsiniz.
Öneri: Kilo probleminiz varsa light sütü tercih edin. Kolit ya da bağırsak sorunlarından yakınıyorsanız süt yerine light yoğurt ilave edin. Varis sorununuz varsa damarları güneşin zararlı etkilerinden koruyan çilek, ahududu ve böğürtlen gibi meyveleri seçmenizde yarar var.
SAAT 20:00
Akşam öğününde 1 kadeh şarap için.
Neden? Akşam saatlerinde bunaltıcı sıcaklar yerini hafif bir serinliğe bırakıyor, ısı birkaç derece düşüyor ve hafif bir esinti çıkıyor. Bu saatler hafif bir içki almanın tam zamanı.
Ne içmelisiniz? Soğuk bir kadeh şarap akşam öğününün iyi bir eşlikçisi olabilir. İçerdiği şeker sayesinde enerji verirken, damar sistemi üzerinde olumlu etki ederek damarların genişlemesini sağlıyor.
Öneri: Beyaz şarap mı yoksa kırmızı mı? Her ikisinde de bulunan bir madde, antioksidan görevi üstlenerek serbest radikallere karşı savaşıyor ve yaşlılığa karşı koruyor. Ancak beyaz şarap içerdiği özel bir madde nedeniyle kolesterol seviyesini de düşürerek kalbi koruyor. Sıra dışı bir içki denemek isterseniz, 1 şişe kırmızı şarap, 1 çay bardağı konyak, 1 şeftali suyu, 3 kayısı suyu, 150 gr frambuaz veya çilek suyu, 1 portakal suyu, 1 limon suyu, birkaç nane yaprağı ve birkaç buz parçasını harmanlayıp içkinizi hazırlayın.
SAAT 23.00
Bira ile gevşeyin.
Neden? Barda veya bir davettesiniz... Ya da tatilde... Hoş bir geceyi hafif bir içki ile renklendirebilirsiniz. Kolay hazmedilen ve gevşetici etkisi olan bir içki olmalı.
Ne içmelisiniz? Akşam yemeğinden sonra gittiğiniz eğlence yerinde şaraptan daha az alkollü olan birayı tercih edin. İçeriğindeki şerbetçiotu sayesinde bira hazmı kolaylaştırıyor. Ancak bağırsak gazlarını ve karında şişkinlik yapmasını önlemek için birayı yudum yudum içmeye özen gösterin.
Öneri: Her zamanki bira yerine besleyici, aromatik ve hafif alkollü ama sıra dışı bir içkiye ne dersiniz? Büyük bir şişeye 2 şişe birayı boşaltıp 1 kadeh şampanya ilave edin. 1 rendelemiş limonun kabuğu ve suyunu, 1 çorba kaşığı tozşeker ve birkaç buz parçasını ekleyin. Şişeyi iyice sallayarak malzemelerin birbirine karışmasını sağlayın. Buzdolabında bekletip soğuk olarak için.
HER RAHATSIZLIĞIN DA BİR İÇECEĞİ VAR
Diş ağrısı: Ani diş ağrısına yakalandınız. Diş çürüğü ağrısı ya da dişeti iltihabı gibi sorunlarda acil tedavi için birkaç damla konyak veya viski için. Bu içeceklerde alkol oranı yüksektir ve dezenfektan, iltihap giderici ve ağrı kesici özellikler içerirler.
Baş ağrısı: Düşük tansiyon kaynaklı baş ağrısını acil olarak tedavi etmek için bir fincan kahve için. Kahve, damarları yapılandırıcı etkisiyle tansiyonu yükselterek ağrıyı dindiriyor. Bu konuda en etkili kahve, yüksek miktarda kafein içeren Amerikan kahvesidir.
Hazımsızlık: Yemeği abartmış olabilirsiniz. Bu konudaki can simidiniz 1 bardak kolalı içecektir. Bu içecekler, mide sularının salgısını artırarak hazmı kolaylaştırırlar. Kola ayrıca mide bulantısını da geçirir. Kilo sorununuz varsa light içecekleri tercih edin.
Güneş yanığı: Güneşte fazla kaldınız. Cildiniz acıyor. Enerji verici bir meyve suyu imdadınıza yetişebilir. Bağışıklık sistemini güçlendirerek, cildi güneşin zararlı etkilerinden koruyan bol vitaminli portakal, greyfurt ya da limon suyunu günde birkaç kez için.
Uykusuzluk: Sıcaktan ya da ortam değişikliğinden kaynaklanan uykusuzluktan yakınıyorsanız yatmadan yarım saat önce 1 kaşık bal ilaveli süt için. Sütte bulunan triptofan adlı aminoasit, gevşetip rahatlatıyor. Bal ise yatıştırıcı etkili serotonin üretimini artırıyor.
İshal: Yaz aylarının en yaygın hastalıklarından biri ishal. Soğuk ve çiğ besinlerden oluşan beslenme alışkanlığından kaynaklanıyor. Tedavi için; içine birkaç damla limon suyu damlatılmış 1 bardak su için.
Yorgunluk: Yılın yorgunluğunu bir kaç günlük tatille atmak zordur. İş yoğunluğundan uzakta dinleniyorsunuz ama bir türlü kendinizi toparlayamıyorsunuz. Ani enerji toplamak için bir kadeh şampanya için. Dinginlik veren bu içki ile moraliniz de yükselecektir .
Adet sancıları: Adet zamanı gelince tatlı yeme isteği baş gösteriyor, sinirlilik artıyor ve karın ağrıları ortaya çıkıyor. 1 tatlı kaşığı kakao ilaveli 1 bardak süt içeriğindeki triptofan sayesinde sancıyı dindiriyor. Şişkinlikten yakınıyorsanız laktoz içermeyeni seçin.